Біздің бұлшықет пен магний тапшылығы

ТАҚЫРЫПҚА ШОЛУ

Бұлшықеттің дұрыс жұмыс істеуінің міндетті шарты магний мен кальций деңгейінің теңестірілген ара қатынасы болып табылады: кальций бұлшықеттің ширығуына жауап берсе, магний бұлшықеттің босаңсуын қамтамасыз етеді. Магний кальцийдің үздіксіз келуін уақытында тоқтату және бұлшықеттің босаңсуына ықпал ету арқылы импульстердің нервтен бұлшықетке берілуін реттейді. Неміс тағамтану қоғамы жынысы мен жасына байланысты дені сау ересек адамға күн сайын 300-400 мг магнийді қабылдауды ұсынады. Магний тапшылығы кезінде бұлшықеттерде кальцийдің аса көп мөлшері жиналады да, нәтижесінде бұлшықет толықтай босаңси алмайды. Бұл ауырсына құрысуға әкеледі.

Тіпті магнийдің шамалы тапшылығының өзі митохондрияларда энергияның өндірілуінің кемуіне әкеледі және қажу сезімінің және жоғары шаршаудың дамуына ықпал етеді, бұны магнийдің тапшылығымен тікелей байланыстыра бермейді. Оның себебі бұлшықет құрысқан кезде айқын бола түседі, әсіресе ұйықтаған кезде, себебі ұйықтағанда магний деңгейі кеми түседі. Магнийдің жеткіліксіздігі балтыр бұлшықетінің, аяқ бақайларының және табанның құрысуын тудыруы мүмкін.

Сонымен қатар, магнийдің тапшылығы аритмияның дамуымен, жүректің дүркілдеуі сезімімен, күретамырдан қан кетумен ілесуі мүмкін, себебі жүрек - ол бұлшықет, оның жұмысы реттелетін ширығуға және босаңсуға, сондай-ақ электролиттердің қалыпты шоғырлануына байланысты. Сондай-ақ, магний тапшылығы белгілеріне көз бұлшықетінің және ауыз бұрышы бұлшықетінің шамалы тартылуы жатады. Соңғы жүргізілген зерттеу нәтижелеріне сәйкес магнийді қабылдау «тынымсыз аяқ» синдромы бар пациенттерде қолайлы әсер беруі мүмкін. Әйелдерде магнийдің тапшылығы етеккір кезінде ауырсынудың күшеюіне, ал жүктілік уақытында жатырдың ширығуының артуына әкелуі мүмкін.

Магний тапшылығы осы минералға деген қажеттілік күрт артқан кезде, оның қалыпты тамақтану рационындағы мөлшері ол қажеттілікті өтемейтін кезде дамиды. Ол, мысалы, жүктілік және емшек емізу кезінде, күйзеліс жағдайында, егде жаста немесе сұйықтықты едәуір жоғалтқан кезде, яғни, термен, несеппен, құсу немесе іш өту арқылы магнийдің ағзадан шығарылатын мөлшері ағзаға түсетін мөлшерден жағдайларда болады.

Магний тапшылығының дамуы қатеріне белгілі бір дәрілік препараттарды ұзақ уақыт бойына қабылдайтын пациенттер шалдыққыш келеді. Мысалы, диуретиктер (несеп айдайтын заттар) магнийдің ағзадан шығарылуына ықпал етеді. Бұдан басқа, магнийдің жоғары шығарылу қарқыны химиямен ем алып жатқан немесе кортикостероидтарды қабылдап жатқан пациенттерде байқалады. Әсіресе, магний тапшылығының дамуы тәуекелі 1 және 2 типті қант диабетімен ауыратын адамдарда жоғары. Магнийдің тапшылығы солардың 60% астамында болады, себебі, сырқаттың ерекшелігі және олар қабылдап жатқан дәрілік препараттар салдарынан бүйрек арқылы ағзадан дені сау адамдарға қарағанда минералдардың көп мөлшері (оның ішінде магнийдің) шығарылады. Бауыры және ұйқы безі ауыратын пациенттерде магнийдің сіңірілуінің кемуі байқалады. Магнийдің тапшылығы, сондай-ақ, контрацептивтерді ұзақ уақыт бойына ішке қабылдап жүрген әйелдерде байқалады.

Спортпен белсенді түрде айналысқан кезде магнийге деген қажеттілік күрт ұлғаяды, себебі, бұлшықет ширығып қана қоймай, қарқынды тер бөліну қатар жүреді. Магний тапшылығы ұзақ уақыт бойына шыдамдылықты және дене ширығуын талап ететін спорт түрлерімен айналысатын спортсмендерде дамуы мүмкін. Магний, мұндай жағдайда, күйзеліске деген төзімділікті және қалпына келтірілу қабілетін дамытуға жәрдемдеседі.

Спортсмендерге кеңінен ұсынылатын көптеген спорттық изотониялық сусындар құрамында магний мөлшері аз. Дене жүктемесі уақытында ағзада ас қорытуға арналған еркін қорлардың мөлшері аз болғандықтан, оңтайлы әсерге қол жеткізу үшін магнийі бар сусындарды дәл қалпына келу фазасында тұтынған жөн.

Бірақ, магний қажеттілігі өскен немесе магний тапшылығы дамыған кезде магний препараттарын қысқа мерзімді қабылдау оның орнын тез толтырады. Осындай жағдайда магнийдің мол мөлшерін бір мезгілде қабылдауға болмайды, себебі ол сіңбейді және тура сіңірілмейді. Минералдың зор мөлшері ағзадан бірден шығарылады және іш өтуді тудыруы мүмкін. Егер оны бір күн ішінде шағын мөлшерлер арқылы қабылдаса магний артығымен сіңіріледі. Мысалы, магний деңгейін мақсатты және біртіндеп қалпына келтіру үшін көпіршіген түйіршіктерді үлкен стақан суда немесе көлемі 500–750 мл жабылатын бөтелкеде ерітуге болады және осы ерітіндіні күн бойы қабылдауға болады.